Achtergrond
Steeds meer gemeenten voelen de druk op hun budgetten, blijkt uit onderzoek van Cebeon. Met als gevolg een geleidelijke uitholling van voorzieningen. Door minder te investeren, bezuinigingen op de eigen organisatie en interen op reserves, proberen gemeenten het hoofd boven water te houden. En ingrijpende bezuinigingen op het voorzieningenniveau te voorkomen en lastenverhoging voor de burger zo lang mogelijk uit te stellen. Ondertussen wordt er van gemeenten veel verwacht met het oog op grote maatschappelijke opgaven, zoals woningbouw, klimaat en energie. Investeringen op deze terreinen komen eveneens onder druk te staan.
Aanpak
Het onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van het ministerie van BZK en begeleid door vertegenwoordigers van het ministerie van Financiën, de VNG, provinciale toezichthouders en enkele gemeenten. We deden onderzoek bij 20 steekproefgemeenten en onderbouwden de uitkomsten met cijfers van alle gemeenten over de periode 2010-2021. We keken met name naar OZB-tarieven en solvabiliteit, en de uitgaven aan gemeentelijke voorzieningen.
Resultaat
Het inzicht in de ontwikkeling van de financiële positie van gemeenten en het voorzieningenniveau in de afgelopen jaren benadrukt de noodzaak van een nauwgezette monitoring, zeker gezien de vele budgettaire uitdagingen die op gemeenten af komen. Ons onderzoek legt de fundamenten voor een landelijke monitor van de financiële positie en het voorzieningenniveau van gemeenten. Een monitor die betrouwbare, vroegtijdige signalen kan geven over de financiële gezondheid en het voorzieningenniveau van gemeenten, op basis van een overzichtelijke set kernindicatoren.
