De Wet Markt en Overheid bevat gedragsregels voor overheden die goederen of diensten op de markt aanbieden (economische activiteiten verrichten). Eén van de gedragsregels is dat overheden de integrale kosten van hun economische activiteiten aan afnemers moeten doorberekenen. Als uitzondering op deze gedragsregels kan een economische activiteit als algemeenbelanguitzondering worden aangemerkt. Als dit gebeurt kan de activiteit beneden de kostprijs worden aangeboden. Het gaat bijvoorbeeld om de exploitatie van sportaccommodaties, het verhuren van overheidsgebouwen en de exploitatie van parkeergarages.

Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) heeft het voornemen deze wet te wijzigen. Het wetsvoorstel hiertoe is via internetconsultatie voorgelegd. De belangrijkste wijziging betreft een aanscherping van deze algemeenbelanguitzondering.

Dit wetsvoorstel heeft gevolgen voor decentrale overheden, met name voor gemeenten, omdat vooral deze overheden gebruikmaken van de algemeenbelanguitzondering. Cebeon heeft de gevolgen voor de uitvoeringslasten van deze overheden onderzocht. Daarbij ging het niet alleen om de voorgestelde wijzigingen maar ook om een aantal andere varianten, voor het geval de politiek (gedurende het onderzoek trad een nieuw Kabinet aan) andere keuzes zou maken.

In het onderzoek zijn de uitvoeringslasten geraamd als gevolg van wijzigingen van de Wet Markt en Overheid. Het betreft:

• het opnemen van nadere motiveringseisen
• het verplichten tot een ‘uniforme openbare voorbereidingsprocedure’
• vijfjaarlijkse evaluatie
• uitvoering marktanalyse
• uitvoering marktconsultatie
• horizonbepaling (automatische beëindiging van de uitzondering na 5 jaar).

Tot slot is ingegaan op eventuele bijkomende wijzigingen van de Wet Markt en Overheid, namelijk:

• het schrappen van de algemeenbelanguitzondering: een economische activiteit mag alleen worden verricht als er geen marktpartijen zijn die dit product of dienst ook aanbieden
• subsidieverlening als een alternatief voor het aanbieden van een dienst door de overheid
• het beëindigen een tot dan toe door de overheid aangeboden activiteit.