Achtergrond

Asielzoekers en de locaties waar zij worden opgevangen kunnen rekenen op veel publieke belangstelling. Niet zelden is dat in negatieve zin vanwege de overlast die omwonenden ervaren. Het dorp Ter Apel krijgt in dit opzicht landelijke en zelfs internationale aandacht. De gemeente Westerwolde, waar Ter Apel in ligt, worstelt al jaren met de problemen die het grootste asielcomplex van Nederland meebrengt. Cebeon maakte in opdracht van de gemeenteraad een maatschappelijke kosten-batenanalyse van het asielcomplex.

Aanpak

Het onderzoek focust op drie groepen stakeholders: de inwoners, de ondernemers en de gemeente. Voor iedere groep zijn data bestudeerd over de periode 2019-2023: landelijke en lokale (registratie)gegevens, een enquête onder alle inwoners van Ter Apel en opgaven van ondernemers. Met behulp hiervan is de feitelijke situatie in Ter Apel in kaart gebracht en vergeleken met die in andere dorpen en gemeenten met en zonder asiellocatie. Vervolgens is een vertaling gemaakt naar bedragen voor de belangrijkste maatschappelijke kosten en baten. De uitkomsten van de cijfermatige analyses zijn getoetst en verrijkt met (groeps)gesprekken met lokale deskundigen en stakeholders.

Resultaat

Uit het onderzoek blijkt dat de kosten voor de inwoners en winkeliers van Ter Apel de afgelopen jaren hoog zijn opgelopen. Zij overstijgen de baten die andere ondernemers en de gemeente Westerwolde zelf hebben. Op basis van inzichten uit analyses en gesprekken met lokale stakeholders zijn concrete aanbevelingen gedaan om de kosten-batenbalans voor het dorp en de gemeente te verbeteren. Met de resultaten van het onderzoek heeft de gemeenteraad een gedegen onderbouwing gekregen van de voor- en nadelen die het complex oplevert voor Westerwolde. Dit geeft een solide basis voor het gesprek met maatschappelijke en bestuurlijke partners.