Eén van de bouwstenen van de financiële effecten van de Omgevingswet vormt het onderzoek naar de lasten onder de huidige wetgeving van die taken, die straks onder het nieuwe omgevingsrecht zullen vallen. Het omgevingsrecht bestaat uit de Omgevingswet en daarmee samenhangende wet- en regelgeving. Cebeon heeft hier onderzoek naar gedaan in opdracht van het Rijk en de koepelorganisaties VNG, IPO en UvW. Het onderzoek ‘Nulmeting Omgevingswet’ brengt deze huidige lasten en baten van gemeenten, provincies en waterschappen in beeld.

In het onderzoek is ten eerste – in afstemming met de drie koepelorganisaties – afgebakend welke taken en activiteiten zullen worden geraakt door de invoering van de Omgevingswet. Per overheidslaag is er een eenduidige afbakening vastgesteld.
Voor deze afgebakende taken zijn de nettolasten van gemeenten, provincies en waterschappen in beeld gebracht op basis van rekeningcijfers 2018. Ook is nagegaan welk deel van de taken is uitgevoerd door de bevoegd gezagen zelf, en welk deel door omgevingsdiensten en veiligheidsregio’s.

Hiermee is een onderlegger gecreëerd voor de meting van financiële effecten van de invoering van de Omgevingswet in de komende jaren. Per taak en per overheidslaag is nu de ‘nulsituatie’ in beeld. Als de meting wordt herhaald, zullen lastendalingen en lastenstijgingen alsmede veranderingen in (leges-)inkomsten zichtbaar worden.