Om onderwijsachterstanden terug te dringen en leerlingen gelijke kansen te bieden, verstrekt het ministerie van OCW aan scholen in het primair onderwijs (po) en het voortgezet onderwijs (vo) extra middelen. Deze achterstandsmiddelen – de gewichtenregeling en de impulsregeling in het po en de leerplusregeling in het vo – zijn onderdeel van de lumpsumfinanciering aan scholen. OCW heeft Cebeon en Regioplan gevraagd om inzicht te bieden in de besteding van de middelen in relatie tot de effecten die worden bereikt met onderwijsachterstandenbeleid (OAB). Hiervoor is onderzoek verricht bij schoolleiders en schoolbesturen in het po en het vo.

Uit het onderzoek komt naar voren dat scholen in het po bijna allemaal beleid hebben geformuleerd om achterstanden terug te dringen. Dit leidt tot specifieke maatregelen als extra leermaterialen, pre-teaching, ouderbetrokkenheid, extra opleidingen en cursussen en de inzet van onderwijsassistenten. Scholen met meer achterstandsleerlingen zetten daarnaast ook VVE-programma’s schakelklassen, aparte groepen voor extra taalondersteuning, weekendscholen en zomerscholen in. De beschikbare gestelde extra middelen worden ruimschoots door scholen besteed, vooral door scholen met veel gewichtenleerlingen.

Scholen in het vo die veel extra middelen ontvangen hebben veelal beleid geformuleerd om achterstanden terug te dringen, met name op Vmbo-scholen met de basis/kadergerichte leerweg. De bekendheid onder schoolleiders met de leerplusregeling, en de wijze waarop deze wordt verdeeld, is niet altijd even bekend. Extra taal- en rekenondersteuning, remedial teaching en cursussen/opleidingen zijn maatregelen die vaak worden ingezet. Scholen die een hoger extra budget ontvangen zetten voor deze maatregelen meer FTE’s in, maar financieren dit ook uit andere middelen.

De uitkomsten van het onderzoek zijn terecht gekomen in het Interdepartementaal Beleidsonderzoek naar de werking van OAB.