Vanaf oktober 2006 zijn de naturalisandi en optanten verplicht om aan een naturalisatieceremonie deel te nemen. In opdracht van het ministerie van Justitie zijn de financiële gevolgen voor de gemeenten geraamd. Het betreft de kosten van extra handelingen ten gevolge van de nieuwe procedure. Om een zo scherp mogelijke afbakening te verkrijgen van de nieuwe taken van gemeenten is een procesbeschrijving opgesteld met een exacte omschrijving van de wijzigingen van concrete handelingen.

Er is onderscheid gemaakt tussen structurele (jaarlijks terugkerende) kosten en eenmalige invoeringskosten. De structurele kosten bestaan uit personeelskosten, materiaalkosten (drukwerk, porti, opslagruimte) en kosten voor juridische procedures. Eenmalige activiteiten betreffen de scholing van ambtenaren, beschrijving van het nieuwe deel van het werkproces en aanschaf of aanmaak van specifieke software. Uit het onderzoek is gebleken dat met de invoering circa 2,3 mln eenmalige en 1 mln structurele kosten zijn gemoeid.