De Openbare geestelijke gezondheidszorg (OGGZ) wordt wel gezien als ‘afvoerputje’ van de samenleving. De sociaal meest kwetsbare cliënten, die –om wat voor reden ook– buiten de boot van de reguliere zorg en ondersteuning vallen, doen een beroep op bovenlokale voorzieningen van centrumgemeenten. In Amsterdam is de OGGZ een belangrijk werkterrein dat veel aandacht vraagt. Enerzijds vanwege aantallen cliënten en risicogroepen: de instroom is hoger dan de uitstroom. Anderzijds omdat de beschikbare middelen de komende jaren door diverse ontwikkelingen meer onder druk komen te staan. In opdracht van de gemeente hebben Cebeon en bureau HHM in het voorjaar van 2013 een gemeentebrede inventarisatie verricht naar vraag en aanbod van OGGZ-voorzieningen in Amsterdam. Door de betrokken gemeentelijke diensten zijn meer dan 20 verschillende doelgroepen voor de inventarisatie aangedragen. In werkelijkheid varieert de OGGZ hulpvraag per cliënt en in de tijd. Om de samenhang tussen de verschillende doelgroepen scherper in beeld te brengen, zijn de verschillende doelgroepen nader geanalyseerd en gepositioneerd langs een tweetal dimensies van sociale uitsluiting:

• verticaal: in hoeverre mensen zelfstandig wonen en daarbij bepaalde ondersteuning nodig hebben met een differentiatie naar vier categorieën
• horizontaal: met of zonder onderwerping aan (strafrechtelijke) verplichtingen.

Aanvullend is cijfermatig in beeld gebracht van welke (specifieke) voorzieningen deze mensen gebruik maken. Tevens is verkend welke mogelijke gevolgen bekende ontwikkelingen in de domeinen zorg, ondersteuning, participatie en sociale veiligheid hebben voor vraag en aanbod. Op basis van deze integrale analyse is een handreiking gedaan waarin de contouren zijn geschetst voor een meer toekomstbestendige structuur en wijze van bekostiging van sociaal kwetsbare groepen burgers.